علائم اختصاری سیم و کابل یکی از مهمترین مواردی
است که در زمان خرید سیم و کابل باید به آن توجه کنید. به دلیل اینکه سیم و کابل
در انواع مختلف تولید و در بازار عرضه می‌شود، کدهای اختصاری کاربردهای فراوانی
دارند. هنگامی که یک شخص برای خرید سیم و کابل اقدام می‌کند، با مجموعه‌ای بزرگ از سیم‌های
مختلف روبرو می‌شود. این مسئله موجب سردرگمی وی گردیده و نمی‌تواند یک انتخاب صحیح را
انجام دهد. اما حروف و اعداد درج شده بر روی کابل، اطلاعات مختلف راجع به نوع،
تعداد، سطح مقطع و جنس هادی، حداکثر ولتاژ قابل انتقال و نوع عایق به کار رفته را
نشان می‌دهند. در صورت شناخت علائم اختصاری سیم و کابل، به‌خوبی می‌توانید سیم و
کابل مورد نیاز خود را گزینش کنید.
برای حل این مشکل و انتخاب صحیح سیم و کابل، لازم
است اطلاعاتی نسبت به علائم اختصاری سیم و کابل در اختیار داشته باشید. در این
مقاله قصد داریم به بررسی علائم اختصاری سیم و کابل و رمزگشایی این علائم
بپردازیم.
کدهای اختصاری در علائم سیم و کابل
حروف و اعداد انگلیسی نوشته شده بر روی سیم و کابل،
همان علائم اختصاری سیم و کابل هستند که به شما کمک می‌کنند تا در زمان انتخاب سیم و کابل اشتباه نکنید و کابل متناسب
با نیاز خود را خریداری نمایید. سیم و کابلهای معتبر دارای علائمی درج شده بر روی
آنها هستند،که این علائم اطلاعات خاصی را در اختیار خریداران و فروشندگان قرار می‌دهند
تا به افراد در انتخاب نوع محصول مناسب با کاربری موردنظر کمک شود. انواع مختلف
سیم و کابل دارای نوع رسانا، نوع زره، عایق درونی، اندازه سیم و ضخامت آن، آمپر و موارد متعدد
دیگر هستند که دانستن آنها موجب می‌شود یک سیم را با نوع دیگر اشتباه نگیریم.
در مجموع علائم اختصاری سیم و کابل نشان دهنده
ساختار محصول مورد نظر ماست و طبق اصول و استانداردهای جهانی تعیین می‌شوند. برای
نمونه علامت اختصاری یک کابل با رسانای مسی، با علامت کابلی که رسانای آن آلومینیومی
است، یکسان نیست. استانداردهای ذکر شده از چند بخش مجزا از جمله؛ ساختار لایه‌های گوناگون
کابل، رسانای کابل و تعداد رشته‌های موجود در هر سیم، نوع رسانا و میزان سطح مقطع
و در آخر ولتاژ نامی کابل مورد نظر تشکیل می‌شود. برای درک مفهوم کدهای اختصاری می‌توانید
به راهنمایی‌ها و استانداردهای مربوطه در صنعت برق و الکترونیک و شبکه‌های کامپیوتری
مراجعه کنید.
مواردتاثیرگذار در درک معانی و توضیحات مربوط به کدهای اختصاری در راهنما
1. استانداردها و مقررات صنعتی: استانداردها و مقررات صنعتی مثل NEC
(National Electrical Code) و IEC
(International Electrotechnical Commission)
شامل اطلاعاتی در مورد علائم اختصاری سیم و کابل‌ها هستند.
2. دستورالعمل‌ها و راهنماهای تولیدکنندگان: تولیدکنندگان سیم و کابل‌ها و تجهیزات مربوطه در محصولات خود راهنماها
و دستورالعمل‌هایی مربوط به کدهای اختصاری ارائه می‌دهند.
3. منابع آموزشی آنلاین: منابع آموزشی آنلاین راهنمای مفیدی برای درک کدهای اختصاری در علائم سیم
و کابل‌ها هستند.
4. مشاوره از کارشناسان صنعتی: کارشناسان و متخصصان صنعتی
می‌توانند به شما در فهمیدن کدهای اختصاری خاص و
مربوط به صنعت خود کمک کنند.
رمزگشایی علائم اختصاری کابل‌ها
منظور از رمزگشایی علائم اختصاری کابل‌ها، تعریف و تفسیر
قابل فهمی از علائم اختصاری، کدها یا عددها و رمزهایی است که بر روی انواع کابل
درج شده است؛ در واقع هدف از این رمزگشایی به دست آوردن اطلاعاتی در مورد کابل است
که در این علائم نهفته است. مصرف‌کنندگان سیم و کابل بر مبنای رمزگشایی علائم اختصاری
و کدهای روی آنها تشخیص می‌دهندکه آیا سیم و کابل موردنظر با هدف استفاده کاربر متناسب است یا خیر. در یک کابل چند لایه مختلف از جمله؛ روکش بیرونی، شیلد، زره، عایق و حافظ عایق، حافظ هادی، هادی و ….. وجود دارد که هر یک از این موارد در انواع مختلفی از نظر جنس، ساختار و… در بازار وجود دارند. لازم به ذکر است که در انواع سیم و کابلهای مختلف ممکن است برخی از این لایه‌ها کم و زیاد شود، در هر صورت بر روی روکش بیرونی تعدادی بلوک کشیده شده و به ترتیب علائم اختصاری که مشخصات کابل را مشخص می‌کنند، در این بلوک‌ها کنار یکدیگر نوشته می‌شوند. با توجه به این که کدگذاری سیم و کابل به وسیله استانداردهای مختلفی از جمله؛ DIN، VEDو… مشخص می‌شود، این امکان وجود دارد که علائم اختصاری یا ترتیب و نوع نمایش آنها در سیم و کابلهای مختلف با یکدیگر تفاوت داشته باشد. در هر صورت روی هر سیم و کابل تعدادی حروف و اعداد، در کنار یکدیگر به صورت رمز نوشته شده‌اند که هر عدد یا علامت اختصاری نشان دهنده‌ی یک ویژگی از ساختار کابل است.
علائم اختصاری مهم در تشخیص نوع سیم و کابل
مهمترین علائم اختصاری سیم و کابل که در تشخیص نوع سیم و رمزگشایی آن تاثیرگذار است را می‌توان
به به چهار دسته اصلی طبقه بندی کرد:
ü بخش A: این علائم بیانگر نوع لایه‌های اصلی کابل است و ۶
بلوک اول از رمز کابل را به خود اختصاص می‌دهند زیرا شش لایه اصلی برای هر کابل
داریم.
ü بخش B: این علائم بلوک 7 و 8 را به خود اختصاص می دهند و نشاندهنده‌ی نوع
هادی حفاظتی در صورت وجود و تعداد رشته‌ها
است.
ü بخش C: علائم یا اعداد این دسته در بلوک‌های9 و 10 نمایش
داده می‌شوند و نشاندهنده‌ی سطح مقطع هر رشته و نوع هادی آن از لحاظ شکل یا ساختار
است.
ü بخش D: این علایم در بلوک 11 نمایش داده می‌شوند و
بیانگر ولتاژ اسمی کابل است.
لازم به ذکر است ترتیب قرارگیری
اعداد یا علائم در رمز، اسم‌گذاری، شیوه نوشتار رمز و رنگ آن، برمبنای نوع کابل و
استانداردی که سازنده از آن پیروی می‌کند ممکن است متفاوت باشد.
علائم اختصاری در صنعت سیم و کابل
در صنعت گسترده سیم و کابل، صدها مدل سیم و کابل با ویژگی‌های فنی و ساختاری
متعدد و گوناگون تولید می‌شود؛ که هر یک از انواع این سیم و کابل‌ها برای استفاده
در پروژه‌های برقی مختلف مناسب هستند. اغلب پروژهای صنعتی، خانگی و هر چه که با
برق و جریان الکتریکی در ارتباط است به وسیله سیم و کابلهای مختلف راه‌اندازی می‌شود.
این پروژه‌ها در زمان خرید سیم و کابل مورد نیاز خود را با توجه به علائم اختصاری
و رمزگشایی کدها و عددهای روی این اتصالات، سیم و کابل مناسب با پروژه خود را خریداری
می‌کنند. موارد زیر بر اساس این علائم اختصاری سیم و کابل مشخص می‌شود.
·
نوع کابل: این علائم نوع کابل را به ما نشان می‌دهند؛
برای نمونه UTP (Unshielded Twisted Pair) برای نشان دادن کابلهای جفت شده، بدون سایه برداری است یاCoax (Coaxial) برای نشان دادن کابلهای همراه با شیلد مورد
استفاده قرار می‌گیرد.
·
نوع سیم: این علائم برای نشان دادن نوع سیم نیز استفاده می‌شوند؛ مانند THHN (Thermoplastic High Heat-resistant
Nylon-coated) برای نشان دادن سیم‌های پلیمری با تحمل حرارت بالا و پوشش نایلون
است.
·
مشخصات الکتریکی: برخی از علائم اختصاری، مشخصات الکتریکی کابل را نشان می‌دهند؛ به عنوان مثال
AWG (American
Wire Gauge) برای نشان دادن قطر سیم با استفاده از سیستم مقیاس AWG کاربرد دارد.
·
منظور استفاده: از این علائم برای نشان دادن هدف کاربردی کابل نیز استفاده
می‌شود؛ برای نمونهCM (Communication) را برای نشان دادن کابلهای مخابراتی یا AC (Alternating Current) را برای نشان دادن کابلهای جریان متناوب
استفاده می‌کنند.
علائم اختصاری در کابلهای برق و انتقال داده
کابلهای برق و انتقال داده یک نوع کابل است که قادر است
همزمان جریان برق و سیگنال را انتقال دهد. این نوع کابل‌ها در دستگاه‌ها، سیستم‌ها،
شبکه‌ها و… به منظور کابل ارتباطی به کار برده می‌شود. بر روی این نوع کابل به طور معمول علائم زیر وجود دارد:
ü CAT: این علامت اختصاری نشان دهنده دسته یا (Category) کابل است که بر مبنای آن کابل‌ها در دو دسته CAT5 و CAT6 قرار گرفته که دارای خصوصیات فنی ویژگی‌های ویژه خود هستند.
ü UTP: این علامت بیانگر کابل‌هایی دارای زوج‌های تابیده نشده هستند.
ü STP: این علامت نشان دهنده کابل‌هایی با زوج تابیده به هم است که با پوشش محافظت می‌شوند.
ü FTP: از این علامت برای نشان دادن کابل‌هایی با زوج به هم تابیده است که با پوششی از جنس فویل محافظت شده‌اند.
ü HDMI: این علامت نماد کابل‌هایی است که برای اتصال مولتی‌مدیا با کیفیت تصویر بالا نظیر دستگاه‌های پخش دی‌وی‌دی، تلویزیون و… مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ü USB: این علامت اختصاصی نشان دهنده کابل‌هایی است که برای اتصال دستگاه‌های جانبی مثل پرینتر، موس، کیبورد و… استفاده می‌شوند.
ü AC: علامت کابل برق متناوب ü DC: علامت کابل برق مستقیم
ü LAN: علامت کابل شبکه محلی ü AWG: سایز سیم آمریکایی و…
علائم اختصاری در کابلهای برق و انتقال داده
مفهوم علائم
اختصاری سیم و کابل‌ها و نقش آن در انتخاب محصولات
صنعت گسترده سیم و کابل‌ها، شرکت‌های تولیدکننده متعدد، استانداردهای
تعیین‌کننده متنوع و ناظر بر این حوزه باعث شده است که کدها و علائم اختصاری بسیاری
در رمزگذاری سیم و کابل نقش داشته باشند.
مصرف‌کنندگان این تولیدات با توجه به علائم اختصاری سیم و
کابل و رمزگشایی کدهای درج‌شده می‌توانند سیم و کابل مورد نظر خود را که هدف
استفاده آنها تناسب دارد انتخاب کنند.
برخی از این علائم و کدها به شرح زیر است:
· Conductor material: بیانگر جنسهادی
· Aluminum conductor: نشان دهده‌ی هادیآلومینیومی (A)
· Copper conductor: نماد هادی مسی (C)
· Insulating material: نشان دهنده‌ی جنس عایق
· Y: نماد جنس عایق پی‌وی‌سی (PVC)
· 2Y: علامت جنس عایق پلی‌اتیلن (PE)
· 2X: بیانگر عایق اتیلن مستحکم یا کراس لینک (XLPE)
· Impregnated paper: علامت عایق کاغذ اشباع شده
· Screen: نشان دهنده‌ی هادی متمرکز (Concentric conductor)
· C: بیانگر هادی هم‌مرکز مسی (Concentric conductor of copper)
· CW: نشان دهنده‌ی هادی هم‌مرکز موجی شکل مسی (Concentric conductor of copper in waveconal formation )
· CE: علامت هادی هم‌مرکز مسی بر روی هر هسته (Concentric conductor of copper over each individual core)
· Solid: بیانگر هادی تک مفتولی
· Stranded: علامت هادی نیمه‌افشان
· Flexible: علامت هادی افشان
· S: نشان دهنده‌ی حفاظ شامل سیم‌های مسی (Screen of copper wires)
· SE: بیانگر حفاظ شامل سیم‌های مسی بر روی هر هسته (Screen of copper wires over each individual core)
· Armouring: علامت زره یا آرمور
· B: نماد زره نوار فولادی (Steel tape armouring)
· F: نشان دهنده‌ی زره از سیم‌های فولادی گالوانیزه تخت (Armour of galvanized flat steel wires)
· G: علامت نوارهای فولادی گالوانیزه مارپیچی (Counter helix of galvanized steel tape)
· R: علامت زره از سیم‌های فولادی گالوانیزه با مقطع گرد (Armour of galvanized round steel wires)
· Sheath material: نماد جنس شیت یا غلاف
· A: نماد پوشش از نخ کنفی (Over sheath made of fibrous material)
· K: علامت غلاف سربی (Lead sheath)
· KL: غلاف نازک آلومینیومی (Aluminum sheath)
علائم اختصاری سیم و کابل مسی
· NYY: علامت سیم مسی تک لا با روکش PVC
· NYAF: علامت سیم مسی افشان با روکش PVC
· NYM: علامت سیم مسی با روکش PVC مخصوص برای روشنایی و لوازم خانگی
· NYZ: علامت سیم مسی برای مصرف لوستر و چراغ ها
· NYFA: علامت سیم مسی دو رشته ای برای مصرف روشنایی (دولا)
· NYFAZ: علامت سیم مسی مکالمه و خبری
· T: علامت سیم مسی تک لا با روکش PVC
· E: علامت سیم مسی افشان
· M: علامت سیم مسی با روکش PVC مقاوم در برابر رطوبت
علائم اختصاری سیم و کابل آلومینیومی
· NAY: علامت سیم آلومینیومی تک لا با روکش PVC
· NAYA: علامت سیم آلومینیومی افشان با روکش PVC
· NAM: علامت سیم آلومینیومی با روکش PVC مخصوص برای روشنایی و لوازم خانگی
· NAZ: علامت سیم آلومینیومی برای مصرفلوستر و چراغ ها
· NAFA: علامت سیم آلومینیومی دو رشته ایبرای مصرف روشنایی (دولا)
· NAFA-Z: علامت سیم آلومینیومی مناسبمکالمه
· T-A: علامت سیم آلومینیومی تک لا باروکش PVC
· E-A: علامت سیم آلومینیومی افشان
· M-A: علامت سیم آلومینیومی با روکش PVC مقاوم در برابر رطوبت
علائم اختصاری سیم و کابل فیبر نوری
·
OM: تک مود
·
MM: چند مود
·
LC: کانکتور LC
·
SC: کانکتور SC
·
ST: کانکتور ST
·
OM: نماد سیم فیبر نوری تک مود
·
MM: نماد سیم فیبر نوری چند مود
·
F: بیانگر فیبر
·
LC: نشان دهنده کانکتور فیبرنوری LC
·
SC:نماد کانکتور فیبر نوری SC
·
ST: علامت کانکتور فیبر نوری
